Projekt edukacyjny „Oni uratowali świat. O życiu i wartościach, jakimi kierowali się Irena Sendlerowa oraz Józef i Wiktoria Ulmowie.”

Wstęp

II Wojna Światowa to czas szczególnie ważny i zarazem bolesny w historii naszego narodu. Chociaż od jej zakończenia minęło prawie 80 lat, rany się jeszcze nie zabliźniły. Żyją jeszcze osoby, które pamiętają te wydarzenia. Temat powraca w dyskusjach historyków, na łamach czasopism, książek. Często zadajemy sobie również pytanie, jak wyglądałaby dzisiaj Polska, jak wyglądałoby nasze życie, gdyby wojny nie było, gdyby nie odebrano życia milionom Polaków, gdyby nie zrównano z ziemią Warszawy i wielu innych miast.

O strasznych wydarzeniach minionych lat przypominamy sobie często z okazji rocznic, uroczystości państwowych, gdy rozbrzmiewają dyskusje historyków i polityków.

W ostatnich dniach mieliśmy szczególną okazję, aby powrócić myślami do czasu II Wojny Światowej. 10 września została  „wyniesiona na ołtarze” rodzina Wiktorii i Józefa Ulmów z siedmiorgiem dzieci. Wszyscy oni ponieśli śmierć za to, że przyjęli pod swój dach ośmioro Żydów, wbrew zakazom niemieckich władz okupacyjnych.

Natomiast dla naszej społeczności szkolnej najbliższe dni będą mijały pod znakiem piątej rocznicy nadania naszej szkole imienia Ireny Sendlerowej.

Co łączy rodzinę Ulmów i patronkę naszej szkoły? To, że w nieludzkim czasie okrutnej wojny potrafili pokonać lęk, zdobyć się na heroizm i okazać pomoc drugiemu, często obcemu człowiekowi, narażając przy tym życie swoje i swoich najbliższych. Efekt ich pełnych poświęcenia działań był zgoła inny. Irena Sendlerowa po wielu latach doczekała się uznania, uhonorowania. Dzieci przez nią ratowane w większości przeżyły wojnę. A rodzina Ulmów poniosła męczeńską śmierć, podobnie jak wszyscy ci, którym z narażeniem życia niosła pomoc.  Dwie historie życia, ale wartości i postawy podobne nakierowane na miłość i szacunek dla drugiego człowieka.

Realizując w naszej szkole projekt „Oni uratowali świat. O życiu i wartościach, jakimi kierowali się Irena Sendlerowa oraz Józef i Wiktoria Ulmowie”, chcemy uczniom przypomnieć sylwetki wielkich Polaków, przybliżyć wartości, jakimi się kierowali, nakłonić do chwili refleksji. W czasach, gdy rodziny często przeżywają  kryzys wartości, ważne jest, aby w ubogiej, ale jakże pięknej rodzinie Ulmów dostrzec wzorzec do naśladowania.

Zaplanowane w ramach projektu działania będą dla młodzieży okazją do pogłębienia wiedzy historycznej, wzmacniania ducha patriotyzmu, kształtowania postaw pomocy, szacunku i tolerancji dla drugiego człowieka.

Poznanie życia i działalności Polaków – Sprawiedliwych wśród Narodów Świata uświadomi uczniom, że możemy być dumni z postaw wielu naszych rodaków, którzy wykazali się heroicznym bohaterstwem, niespotykanym na taką skalę w żadnym innym kraju okupowanej przez Niemców Europy.

Uczestnicy projektu

Do uczestnictwa w zajęciach zostaną zaproszeni uczniowie  szkoły podstawowej i liceum przebywający w Klinice Pediatrii Hematologii i Onkologii oraz w Klinice Psychiatrii Szpitala Uniwersyteckiego im. dr. A. Jurasza w Bydgoszczy.

Czas realizacji projektu

18 września – 10 października 2023 roku

Cele projektu

Ogólne:

- wyjaśnienie przyczyn i skutków analizowanych wydarzeń historycznych,

- poszerzenie wiedzy na temat II wojny światowej, Polaków pomagających Żydom w tym czasie,

- poznanie życiorysów i działalności wybranych bohaterów Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, szczególnie Ireny Sendlerowej, rodziny Józefa i Wiktorii Ulmów,

- wdrożenie uczniów do samodzielnego rozwiązywania problemów, wykorzystywania zdobytej wiedzy w różnych sytuacjach,

- przygotowanie i zachęcenie do kształcenia i samokształcenia w przyszłości,

- doskonalenie umiejętności logicznego myślenia i współpracy w grupie,

- kształtowanie postawy szacunku dla drugiego człowieka, współczucia, tolerancji wobec innych narodów, religii.

Cele szczegółowe

Przewidywane osiągnięcia ucznia:

- wzbogaci swoją wiedzę na temat historii Żydów polskich,

- przedstawi najważniejsze informacje dotyczące II wojny światowej,

- wyjaśni, jaki był stosunek Niemców w czasie wojny do Polaków i Żydów,

- zdefiniuje takie pojęcia jak: polityka historyczna, Holokaust, getto, obóz koncentracyjny, strona aryjska, antysemityzm,

- wymieni formy pomocy udzielanej Żydom przez Polaków,

- oceni wagę świadczonej Żydom pomocy,

- scharakteryzuje różne postawy ludzi w stanach zagrożenia,

- wymieni Polaków ratujących Żydów w czasie II wojny światowej,

- przedstawi najważniejsze fakty dotyczące działalności Ireny Sendlerowej,

- opowie o życiu rodziny Ulmów,

- przeprowadzi analizę tekstów źródłowych,

- wskaże najważniejsze wartości, jakimi kierowali się Irena Sendlerowa, Wiktoria i Józef Ulmowie oraz inni Polacy niosący pomoc  Żydom

Metody pracy:

- rozmowy tematyczne

- elementy wykładu

- pogadanka

- dyskusja

- praca ze źródłami, zdjęciami, fragmentami wypowiedzi znanych osób, m.in.

• Teka edukacyjną IPN „Polacy ratujący Żydów w latach II wojny światowej”
• Grzegorz Górny „Sprawiedliwi. Jak Polacy ratowali Żydów przed zagładą”
• Mateusz Szpytma, Jarosław Szarek „W hołdzie miłosiernym. Rodzina Ulmów”
• „Rodzina Ulmów. Droga do świętości”
• „Błogosławieni miłosierni”, Biuletyn IPN, marzec 2023

- burza mózgów

- praca z komputerem

- praca z mapą

- wykonanie plakatu

- praca z kartami pracy

Plan realizacji projektu

Faza wstępna

1. Zebranie propozycji przez uczniów i nauczyciela – przygotowanie projektu.
2. Przedstawienie projektu dyrekcji szkoły w celu uzyskania akceptacji.

Realizacja projektu:

W czasie trwania projektu uczniowie na lekcjach pod kierunkiem nauczyciela będą zdobywali wiedzę dotyczącą następujących kręgów tematycznych:

1. Polska przed wybuchem II wojny światowej.
2. Stosunki polsko-żydowskie w II Rzeczypospolitej.
3. Polityka Niemiec wobec Polaków i Żydów w czasie II Wojny Światowej.
4. Najważniejsze w życiu wybory – o decyzjach, jakie musieli podjąć Żydzi i Polacy.
5. Sposoby ratowania Żydów pod okupacją niemiecką.
6. Ratujący i ratowani – problemy dnia codziennego.
7. Postawy Polaków wobec Żydów w czasie okupacji niemieckiej.
8. Życie i działalność Ireny Sendlerowej.
9. Zwyczajna rodzina – Ulmowie.
10. Józef Ulma – człowiek o wielu pasjach, aktywista, społecznik.
11. Fotografie Józefa Ulmy – kronika życia i miłości.
12. Sprawiedliwi wśród Narodów Świata – wartości, jakimi się kierowali.

Ewaluacja

Informacją zwrotną, niezbędną do oceny projektu, jego celów i efektów  będą  postawy, zachowania i zaangażowanie uczniów w czasie zajęć.

Dla podsumowania i zebrania wiedzy  zdobytej podczas realizacji projektu uczniowie rozwiążą krzyżówkę, uzupełnią karty pracy, przygotują plakat, prace plastyczne  przypominające o heroizmie Polaków w czasie II wojny światowej, które zostaną zaprezentowane na oddziale .

Agnieszka Kiernicka

Katarzyna Sypniewska

Małgorzata Ziętara