„Jedna radość rozprasza setkę trosk"
mądrość japońska
Wstęp
Obserwatorzy życia społecznego są zgodni, że współczesnego człowieka cechują między innymi: niezdolność do przeżywania radości, brak umiejętności cieszenia się z drobnych rzeczy, niezauważanie piękna, dobra, niedocenianie przejawów miłości, przyjaźni. Taki stan rzeczy przedłużający się i nasilający zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży wywołuje smutek, apatię, frustrację, niechęć do podejmowania działań. Wymienione wyżej stany psychiczne dotykają często dzieci zdrowe fizycznie. Jednak o ile bardziej na ich doświadczanie narażone są dzieci przewlekle chore, które „mają przy sobie bagaż doświadczeń” związanych z chorobą, różnymi formami leczenia, jego konsekwencjami powodującymi całkowitą zmianę dotychczasowych warunków życia. Przedłużające się napięcie powoduje u młodych ludzi blokadę emocjonalną, która zniekształca procesy poznawcze, zmniejsza motywację wewnętrzną, odbiera zwyczajnie radość życia. W obecnym czasie wielkim źródłem stresów zarówno dla dorosłych jak i dla dzieci jest pandemia koronawirusa, która sprawia, że wszystko, co znaliśmy do tej pory, uległo zmianie, że czujemy wielką niewiadomą i niepewność. Dlatego teraz powinniśmy szczególnie dbać o pozytywne emocje wśród naszych uczniów.
Realizacja projektu „Dzielmy się uśmiechem” w Klinice Pediatrii Hematologii i Onkologii ma służyć przeciwdziałaniu niekorzystnym skutkom choroby przewlekłej, ma dostarczyć dzieciom odrobinę radości, podnosić na duchu, odciągać myśli od leczenia i problemów z tym związanych, wskazywać to, co jest w życiu najważniejsze, najpiękniejsze.
Naszym celem jest stworzenie „banku”, „magazynu” pozytywnych tekstów kultury, wprowadzających iskierkę radości fragmentów literatury, piosenek, zdjęć, filmików, zbioru żartów, relaksujących łamigłówek, odstresowujących kolorowanek.
Będziemy z nich korzystać cyklicznie na prowadzonych z uczniami zajęciach, w sytuacjach trudnych, stresowych. Będą mogły również służyć jako „prezent” na dobry początek, z okazji wyjścia ze szpitala, w chwilach ważnych dla ucznia.
Zgromadzenie i korzystanie z takiego „zapasu nośników pozytywnej energii” jest też ważne z tego względu, że w podręcznikach (chociażby do języka polskiego) często brakuje takich tekstów kultury, które mogłyby podnosić na duchu, wnosić iskierkę radości do szpitalnego życia, wskazywać wartości, które w życiu człowieka są naprawdę ważne.
Zbiór tych „motywowców”, „pozytywników”, „wywoływaczy uśmiechu” będzie powstawał sukcesywnie, będzie nieustannie się powiększał i rozrastał. Będziemy z niego czerpać (mam nadzieję) przez wiele lat.
Mamy również nadzieję, że uczestnictwo w poszczególnych ogniwach projektu będzie dla dzieci i młodzieży okazją do wzajemnej integracji, odwrócenia uwagi od stresów związanych z pobytem w szpitalu, odbycia niezwykłej podróży po pięknych, wywołujących uśmiech, dających odprężenie tekstach kultury.
Uczestnicy projektu
Do uczestnictwa w projekcie zostaną zaproszeni uczniowie wszystkich klas szkoły podstawowej i liceum przebywający w Klinice Pediatrii Hematologii i Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego im. dr A. Jurasza w Bydgoszczy.
Projekt realizowany będzie na lekcjach edukacji wczesnoszkolnej, języka polskiego, na godzinach wychowawczych oraz na pozalekcyjnych zajęciach wychowawczych.
Czas realizacji projektu:
cały rok szkolny
Cele projektu:
- przeciwdziałanie skutkom izolacji szpitalnej w szczególnie trudnym czasie pandemii,
- wzmacnianie poczucia wiary we własne możliwości,
- doskonalenie umiejętności współpracy z rówieśnikami,
- kształtowanie umiejętności cieszenia się z drobnych rzeczy,
- budzenie wśród uczniów empatii wobec rówieśników i dorosłych,
- rozwijanie umiejętności dostrzegania dobra, piękna wokół nas,
- kształtowanie pozytywnego nastawienia do podejmowania wysiłku intelektualnego,
fizycznego,
- budzenie chęci do działania,
- kształtowanie systemu wartości, mądrości życiowej,
- budowanie postaw wzajemnego wspierania się, motywowania, budzenia nadziei, zauważania zalet i potrzeb drugiego człowieka.
Metody pracy
- rozmowy tematyczne
- elementy wykładu
- pogadanka
- dyskusja
- praca ze źródłami, tekstami kultury
- burza mózgów
- praca z komputerem, kartą pracy
- wykonanie prac plastycznych, plakat
Plan realizacji projektu
Faza wstępna
1. Zebranie propozycji przez uczniów i nauczyciela – przygotowanie projektu.
2. Przedstawienie projektu dyrekcji szkoły w celu uzyskania akceptacji.
Realizacja projektu:
W czasie trwania projektu uczniowie na lekcjach pod kierunkiem nauczycieli oraz samodzielnie będą poznawali następujące teksty kultury:
1. Fragmenty literackie: np.
- Bruno Ferrero: „Uśmiech”, „Bajka o chlebie”, „Dwie wyspy”, „Najbiedniejszy”,
- myśli, mądrości, cytaty z książki „Bóg wie, że jesteś zestresowany”,
- Jan Sabiniarz „Modlitwa”,
- Czesław Janczarski „Nie mijam”,
- „Opowieść o długich łyżkach”,
- Edward Szymański „Książka”,
- Konstanty Ildefons Gałczyński „Strasna zaba”,
- Ludwik Jerzy Kern „Czym jest muzyka?”’
- Irena Gumowska „Przyjaźnie najgorętsze”,
- Anthony de Mello „Zadowolony rybak”,
- Jonasz Kofta „Radość o poranku”,
- Jan Sabiniarz „W lesie”,
- Adam Ziemianin „Przyda się taka chwila”,
- autor anonimowy „Rozdawał miłość”,
- Edward Stachura „Wędrówką życie jest człowieka”,
- Jonasz Kofta „To ziemia”,
- Adam Mickiewicz „Pan Tadeusz” fragmenty,
- „Moje wędrowanie” rozmowa z Markiem Kamińskim,
- C.E. Goethe „Przepis na cały rok”,
- Douglas Malloch „Wiersz z dedykacją dla Ciebie”,
- bp. Józef Zawitkowski „Odpocznijcie nieco”,
- Małgorzata Musierowicz „Dom Borejków”,
- Eliza Orzeszkowa „Jan i Cecylia”,
- Maria Konopnicka „Kto dla siebie pracuje”,
- Jan Twardowski „Święty Franciszku”,
- „Desiderata”,
- „Tajemniczy ogród” (film),
- Kazimierz Pielatowski „Uśmiech Jana Pawła II”,
- Phil Bosmans „Szczęście na cały rok”,
- Linus Mundy „Pochwała prostego życia”,
- Cherry Hartman „Bądź dla siebie dobry” (elfie pogotowie),
- Marek Kamiński „Alfabet”,
- Izabela Mańkowska, Małgorzata Rożyńska „Księga bajek terapeutycznych”,
- Gaby Scholz, Marion Elitez „Anioł Stróż od wszelkich wypadków”,
- „Śmieszne wierszyki”,
- Grzegorz Kasdepke „Księga uczuć”.
2. Fragmenty muzyczne zaczerpnięte z płyt, np.:
- Muzyka klasyczna dla dzieci na dzień dobry,
- Muzyka baletowa – najpiękniejsze utwory,
- Muzyka dla ucha malucha,
- Muzyka klasyczna,
- Muzyka klasyczna dla dzieci na dobranoc,
- Wiersze dla dzieci Juliana Tuwima
- Słucham z Bratkiem
3. Albumy ukazujące piękne krajobrazy, relaksujące zdjęcia, „cuda” Polski, „cuda” świata.
4. Kolorowanki odstresowujące.
5. Skarbiec cytatów.
6. Wesołe zabawy z wyobraźnią.
Ewaluacja
Informacją zwrotną, niezbędną do oceny projektu, jego celów i efektów będą postawy, zachowania i zaangażowanie uczniów w czasie zajęć.
Dla podsumowania i zebrania wiedzy zdobytej podczas realizacji projektu uczniowie rozwiążą krzyżówki, uzupełnią karty pracy, przygotują plakat, prace plastyczne związane z omawianą tematyką.
Efektem realizacji projektu będzie również dokumentacja fotograficzna pokazująca materiały zgromadzone w „banku pozytywnego myślenia” oraz prace wykonane przez uczniów.
Realizacja projektu:
Agnieszka Kiernicka, Katarzyna Sypniewska, Małgorzata Ziętara