Projekt edukacyjny „Matematyka królową nauk. Marian Rejewski i jego wkład w rozszyfrowanie Enigmy”

WSTĘP

Bohaterstwo narodu polskiego w czasie II wojny światowej jest na ogół znane i uznawane. Wystarczy przypomnieć o udziale polskich lotników w bitwie o Wielką Brytanię, walce żołnierzy II Korpusu pod Monte Cassino, zmaganiach członków Armii Krajowej w powstaniu warszawskim, działalności „Żegoty”. O wiele mniej wiadomo o intelektualnym wkładzie Polski i Polaków w zwycięstwo aliantów w wojnie 1939- 1945. Tymczasem był on ogromny. Jego największą częścią było złamanie przez trójkę polskich matematyków – Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego kodu Enigmy. Realizacja projektu „Marian Rejewski i jego wkład w rozszyfrowanie Enigmy” ma na celu przybliżenie uczniom sylwetki bydgoszczanina Mariana Rejewskiego, zwrócenie uwagi na to, jakim sukcesem było złamanie kodu Enigmy oraz jak wielkie znaczenie miało ono dla przebiegu działań wojennych. Szczególną okazją jest ogłoszenie roku 2015 przez Radę Miasta Bydgoszczy Rokiem Mariana Rejewskiego. Poznanie życia i dorobku polskich kryptologów pokaże, że możemy być dumni z ich dokonań, a Europa ma im wiele do zawdzięczenia.

Realizacja projektu „Marian Rejewski i jego wkład w rozszyfrowanie Enigmy” ma na celu przybliżenie uczniom sylwetki bydgoszczanina Mariana Rejewskiego, zwrócenie uwagi na to, jakim sukcesem było złamanie kodu Enigmy oraz jak wielkie znaczenie miało ono dla przebiegu działań wojennych. Szczególną okazją jest ogłoszenie roku 2015 przez Radę Miasta Bydgoszczy Rokiem Mariana Rejewskiego. Poznanie życia i dorobku polskich kryptologów pokaże, że możemy być dumni z ich dokonań, a Europa ma im wiele do zawdzięczenia.

Zaplanowane w ramach projektu działania mają też być dla dzieci i młodzieży okazją do rozwiązywania ciekawych zadań i łamigłówek, poznania podstawowych zasad szyfrowania i deszyfrowania. Uczniowie uświadomią sobie, jak ogromne znaczenie w codziennym życiu każdego człowieka ma umiejętność logicznego, matematycznego myślenia.

UCZESTNICY PROJEKTU

Do uczestnictwa w zajęciach zaproszeni zostaną uczniowie klas IV-VI szkoły podstawowej, gimnazjum oraz liceum ogólnokształcącego przebywający w Klinice Pediatrii Hematologii i Onkologii Szpitala uniwersyteckiego im. dr A. Jurasza w Bydgoszczy

Projekt będzie realizowany na lekcjach języka polskiego, matematyki, historii, informatyki oraz na godzinach wychowawczych.

CZAS REALIZACJI PROJEKTU:

16 – 27 listopada 2015 roku

CELE PROJEKTU

Ogólne:

· Wyjaśnianie przyczyn i skutków analizowanych wydarzeń historycznych i współczesnych

· Poszerzenie wiedzy na temat postaci związanej z rodzimym miastem, regionem

· wdrożenie ucznia do samodzielnego rozwiązywania codziennych problemów,

· umocnienie w uczniu wiary we własne możliwości

· wykorzystanie zdobytej wiedzy w sytuacjach praktycznych,

· doskonalenie umiejętności współpracy w grupie podczas rozwiązywania zadań.

· kształtowanie pozytywnego nastawienia do podejmowania wysiłku intelektualnego,

· przygotowanie do kształcenia i samokształcenia się w przyszłości, rozwijanie samodzielności,

Szczegółowe:

· Zapoznanie uczniów z losami polskich matematyków, którzy złamali szyfr Enigmy

· Wskazanie znaczenia tego sukcesu dla przebiegu II wojny światowej

· Ukazanie miejsc w Bydgoszczy związanych z Marianem Rejewskim

· Poznanie podstawowych terminów i zasady działania Enigmy

· Uświadomienie, jak ważne jest rozwijanie umiejętności logicznego, matematycznego myślenia dla rozwoju człowieka i codziennego życia

· Ukazanie sposobów tworzenia prostych szyfrów i ich odkodowywania

Przewidywane efekty.

Uczeń:

· zna historię polskich matematyków, którzy złamali kod maszyny szyfrującej Enigma

· wie, jaki wpływ na przebieg II wojny światowej miało złamanie kodu Enigmy

· tłumaczy wkład kryptologów Mariana Rejewskiego, Henryka Zygalskiego i Jerzego Różyckiego w rozwój nauki światowej

· definiuje pojęcia: kryptologia, kryptolog, dekryptaż

· wyjaśni, czym była Enigma

· opisze losy wielkiego bydgoszczanina Mariana Rejewskiego

· wskaże miejsca w Bydgoszczy związane z osobą wielkiego matematyka

· rozwiąże zadania i łamigłówki wymagające logicznego myślenia, spostrzegawczości

· wykorzysta wybrane sposoby szyfrowania i deszyfrowania informacji

· potwierdzi znaczące miejsce matematyki wśród innych nauk

· wymieni cechy charakteru, jakie powinni mieć ludzie, by móc dokonać odkryć na miarę Mariana Rejewskiego

Metody pracy:

- rozmowy tematyczne

- elementy wykładu

- pogadanka

- dyskusja

- praca ze źródłami, fragmentami wypowiedzi znanych osób

- burza mózgów

- praca z komputerem

- rozwiązywanie zadań i łamigłówek

- szyfrowanie informacji

- praca z mapą

PLAN REALIZACJI PROJEKTU:

Faza wstępna

1. Zgłaszanie propozycji przez uczniów i nauczycieli, przygotowanie projektu.
2. Przedstawienie projektu dyrekcji szkoły w celu uzyskania akceptacji.
3. Zapoznanie z ogólnymi i szczegółowymi celami przedsięwzięcia.
4. Ustalenie terminów wykonania poszczególnych zadań oraz sposobów prezentacji

Realizacja projektu

W czasie trwania projektu uczniowie wraz z nauczycielami na lekcjach będą zdobywali wiedzę dotycząca następujących treści tematycznych:

1. Alfabet.

2. Życiorysy wielkich Polaków, w szczególności Mariana Rejewskiego.

3. Praca z mapą – spacer ulicami Bydgoszczy śladami Mariana Rejewskiego.

4. Czytamy ze zrozumieniem.

5. Cytaty znanych ludzi o sukcesie polskich matematyków.

6. Różne sposoby porozumiewania się – szyfry.

7. Sytuacja na arenie międzynarodowej przed wybuchem II wojny światowej.

8. Przebieg II wojny światowej – wybrane fakty.

9. Sytuacja w Polsce po zakończeniu II wojny światowej.

10. Rozwiazywanie zadań i łamigłówek doskonalących pamięć, spostrzegawczość, umiejętność logicznego myślenia.

11. Korzystanie z różnych źródeł informacji.

12. Przygotowanie prezentacji komputerowej.

Ewaluacja projektu

Informacją zwrotną, niezbędną do oceny projektu, jego celów i efektów będą postawy, zachowania i zaangażowanie uczniów w czasie zajęć.

W ramach projektu uczniowie wezmą udział w konkursie „Łamigłówki mądrej główki” polegającym na rozwiązaniu zadań, łamigłówek, szyfrów umieszczonych na karcie zadań. Zwycięzcy konkursu otrzymają nagrody.

Podsumowaniem całego projektu będzie spotkanie, które pozwoli utrwalić zdobytą przez uczniów wiedzę, będzie również okazją do wzięcia udziału w zabawach i konkursach integrujących dzieci i młodzież przebywające w szpitalu.

Autorzy i realizatorzy projektu:

Katarzyna Niedzwiec, Agnieszka Kiernicka