„Dobre maniery otwierają drzwi, których ani stanowiska ani pieniądze nie są w stanie otworzyć.”
(Dana May Casperson)
Żyjemy wśród ludzi, w okresie wielkich przeobrażeń w różnych dziedzinach życia. Wymagają one utrzymania licznych, trwałych i chwilowych kontaktów, wymagają zgodnego współżycia. Nasze liczne i wielostronne kontakty determinują obyczaje, wśród których wyróżniamy reguły dobrego wychowania.
Etykieta narodziła się w pałacach dworów królewskich i dotyczy w głównej mierze przedstawicieli rządów, parlamentów, misji dyplomatycznych, organizacji gospodarczych i innych. Etykieta sprzyja wytworzeniu się dobrej atmosfery, ułatwia przeprowadzenie rozmów, pertraktacji, osiągnięcie porozumienia, osiągnięcie zamierzonych celów.
W ukształtowaniu etykiety szczególna rola przypadła dworowi króla Słońca Ludwika XIV. Na dworze tego króla została ona podniesiona do wysokiej rangi i promieniowała na inne kraje. Służyła ona i służy obecnie, z pewnymi zmianami, rządom poszczególnych państw.
W naszej obecnej rzeczywistości ludzie nie chcą udawania, pozorowania życzliwości. Ludzie pragną oprzeć wzajemne stosunki na poszanowaniu godności człowieka z racji jego osobistych cech, tolerancji, uprzejmości, życzliwości. Realizację tych zadań umożliwiają reguły dobrego wychowania, obowiązujące wszystkich kulturalnych ludzi, niezależnie od płci, wykształcenia, wykonywanego zawodu, zajmowanego stanowiska.
Reguły obyczajowe determinują zewnętrzną stronę zachowania się i dotyczą ogłady towarzyskiej, sposobu bycia człowieka, jego wyglądu zewnętrznego i kultury spożywania pokarmów.
Przestrzeganie reguł obyczajowych czyni życie przyjemniejszym, zapewnia harmonię i wygodę w działaniu.
Nasze skomplikowane życie regulują również normy prawne i moralne.
Normy prawne są ustalane przez organy władzy państwowej, znajdują się w zbiorach przepisów, kodeksach, statutach różnych organizacji. Obowiązują one wszystkich obywateli, niezależnie od tego, czy akceptują je, czy też nie. Za naruszenie norm prawnych grozi kara. Znajomość norm prawnych w wielkim stopniu przyczynia się do zapewnienia ładu i porządku w społeczeństwie. Im lepsze ich poznanie i wyrobienie nawyku przestrzegania w codziennym życiu, tym większa rola prawa jako regulatora stosunków międzyludzkich.
Ważną rolę w regulowaniu stosunków międzyludzkich spełniają normy moralne, które przenikają zdecydowaną większość reguł obyczajowych i norm prawnych. Określają one wzajemne obowiązki w danej epoce i danym społeczeństwie. U podstaw ich leży ocena moralna: dobry-zły.
Normy moralne są rozmaite. Podlizywanie się, pijaństwo, postępowanie niezgodne ze swoimi przekonaniami- obniżają godność człowieka. Czytanie cudzej korespondencji bez zgody właściciela, zadawanie pytań, jak na przykład: „Gdzie pan był?”, „Co pan robił?”, „Dlaczego pan tak ładnie się ubrał?”, upowszechnianie informacji zasłyszanych, wdzieranie się w cudze tajemnice- naruszają prywatność człowieka i świadczą o braku delikatności. Przestrzeganie takich norm, jak: „Nie kłam”, „Nie kradnij”, „Bądź lojalny”, „Licz się ze słowami”, „Dotrzymaj obietnicy”- przyczynia się do wytworzenia harmonijnego współżycia.
Naruszenie norm prawnych pociąga za sobą karę, naruszenie norm moralnych- krytykę, potępienie, a reguł obyczajowych- obniżenie miejsca w grupie, ośmieszenie.
Normy prawne i moralne oraz reguły obyczajowe są bardzo często zbieżne, wzajemnie się przenikają, regulują zachowanie się człowieka w różnych sytuacjach życiowych.
Celem prowadzenia zajęć w szkole nt. dobrych manier jest wskazanie zasad poprawnego zachowania w trakcie powszechnych sytuacji, rozwinięcie umiejętności swobodnego poruszania się w sferze społecznej, nabranie pewności siebie w samodzielnych kontaktach towarzyskich, oraz kreowanie poprawnych zachowań w grupach rówieśniczych.
By dzieci żyły w przyjaźni z dobrymi manierami, trzeba uczyć je od najmłodszych lat:
czarodziejskich słów: proszę, dziękuję, przepraszam, witać znajome osoby, zarówno dzieci jak i dorosłych, szanować ludzi, zwłaszcza swoich najbliższych, osoby starsze, nawiązywać kontakt z innymi dziećmi i przedstawiać się, nie przerywać nikomu rozmowy, pytać rodziców o pozwolenie, gdy chce się coś zrobić lub wziąć, kultury przy stole, przy telefonie, higieny, dbałości o swój wygląd, porządku.
Pamiętajmy, że dzieci najlepiej i najszybciej uczą się przez przykład. Z uporem więc i nie tracąc nadziei mówmy, czytajmy im o dobrych manierach, i przede wszystkim zawsze bądźmy dla nich najlepszym wzorem.
„Wobec maluczkich zachowuj się tak, jakbyś chciał żeby oni zachowywali się wobec ciebie”.
(Konfucjusz)
Treści reguł obyczajowych:
- Obowiązujące w miejscu pracy:
· właściwe zachowanie się jest warunkiem dobrej atmosfery w miejscu pracy,
· przestrzeganie dobrych manier znacząco wpływa na opinię, prestiż szkoły, zakładu pracy,
· zawsze liczymy się z innymi ludźmi,
· nigdy nie przechwalamy się publicznie swoimi sukcesami czy osiągnięciami(inni poczują się gorsi, zagrożeni),
· nie wypowiadamy się z dezaprobatą o innych,
· nie przeglądamy dokumentów czy szafek innych pracowników podczas ich nieobecności ( w sytuacjach wyjątkowych ze świadkiem),
· dbamy o zachowanie porządku w miejscu pracy,
· mimo, że mówienie sobie po imieniu jest normą, przy klientach (uczniach, rodzicach, nadzorze) stosujemy formy „pan”, „pani”,
· nie obowiązuje już pogląd, że autorytet przełożonego maleje wraz z przechodzeniem na „ty” (pewien dystans musi być zachowany),
· szef nie zwraca się po imieniu do najmłodszych pracowników, jeśli to oni nie wystąpią z taką inicjatywą,
· nauczyciel nie może wyrazić zgody na „tykanie” przez uczniów (nawet najlepszych i najmądrzejszych),
· w ważnych i trudnych sytuacjach stosujemy metodę rozmów w „cztery oczy”,
· szef nie czyni uwag pracownikowi w obecności innych (tym bardziej uczniów czy ich rodziców),
· do gabinetu przełożonego nie wchodzi się bez przyzwolenia, nie siada się bez zaproszenia,
· w miejscu pracy witamy się zgodnie z hierarchią, tzn. podwładny wita przełożonego pierwszy, niezależnie od wieku i płci,
· pracownicy nie wstają, gdy wykonują swoje zajęcia, a wchodzi przełożony aby ich pozdrowić,
· gdy szef podchodzi i podaje rękę, mężczyzna wstaje, kobieta nie( chyba, że szefem jest także kobieta); w momencie nawiązania rozmowy wstaje i pan, i pani,
· osoba wchodząca do pomieszczenia zwraca się z powitaniem pierwsza (dotyczy to także toalety),
· w ciągu dnia pozdrawia się tylko raz,
· na schodach, korytarzach i podwórkach (boisku) pracownicy pozdrawiają klientów (rodziców) bez względu na stopień znajomości i kontaktów,
· klientowi zawsze wskazuje się drogę,
· nie wymaga się podawania ręki osobom, które widuje się stale,
· pomaga się otwierać drzwi każdemu, kto dźwiga coś ciężkiego (bez względu na wiek i płeć) ,
· szef, ani nikt inny nie wchodzi do klasy podczas lekcji (upoważniają do tego tylko wyjątkowe sytuacje),
· uczeń musi wstać, jeśli mówi do niego nauczyciel,
· podawanie ręki- symboliczny gest- wyraża szacunek i wyróżnienie, przywiązanie i życzliwość; podawanie ręki od niechcenia – obojętność i lekceważenie,
· podawać należy całą dłoń nie potrząsając nią,
· imieniny, urodziny, jubileusze w miejscu pracy obchodzone mogą być w „ascetycznej” formie (wręczenie bukietu lub upominku bez napomykania nawet o kawie i ciastku),
· gratulacje przyjmuje się na stojąco,
· nie muszą wstawać i kłaniać się osoby wymieniane w przemówieniach służbowych,
· nie komentuje się i nie podaje szczegółów choroby pracowników,
· nie upowszechnia się negatywnych opinii o miejscu pracy (szkodzi to wizerunkowi, powoduje utratę zaufania),
· higiena osobista i czyste ubrania są przejawem liczenia się z koleżankami, kolegami, uczniami i klientami,
· strój nauczyciela nie może być prowokujący (mini, duży dekolt); ostry makijaż i liczne ozdoby nie są dobrze widziane,
· ręce kobiety muszą być bardzo starannie utrzymane – paznokcie nie mogą być zbyt długie, bez awangardowych kolorów, ograniczona ilość pierścionków.
2. Prowadzenie rozmowy:
· towarzyska pogawędka nie musi przerodzić się ani w długą konwersację, ani w zażyłość- wyklucza takie tematy jak: polityka, miłość, śmierć, nasze i cudze zdrowie oraz praca- lepiej pozostać przy wymianie uwag o pogodzie, jedzeniu, czy widzianym ostatnio filmie,
· sposób prowadzenia rozmowy, bogactwo językowe i dostosowany do sytuacji ton w dużym stopniu charakteryzują człowieka i jego poziom kultury,
· niedopuszczalne jest ciągłe mówienie,
· nie zapominamy, że rozmowa polega na wymianie myśli, spostrzeżeń,
· umiejętność słuchania jest nieocenioną sztuką; w kontaktach z ludźmi mówimy, ale i słuchamy,
· przerywanie rozmówcy jest naganne,
· koniecznym jest reagowanie na słowa mówiącego (okazywanie zainteresowania pytaniami, potakiwanie itd.),
· podczas rozmowy interlokutorzy powinni patrzeć na siebie, najlepiej w oczy,
· podczas rozmowy wypowiadamy swoje myśli pięknie- dokładnie wymawiamy i poprawnie akcentujemy wyrazy, przestrzegamy norm gramatycznych, zachowujemy poprawną składnię, zachowujemy odpowiednie przerwy między wyrazami,
· monotonny ton nie budzi zainteresowania rozmówców- przysypiają i tracą chęć dalszego kontaktu,
· mimika jest podświadoma, gesty uwarunkowane są kulturowo, wspomagają one wypowiadane słowa,
· im mniej nieopanowanych, żywiołowych gestów i min, tym wyższa kultura osobista,
· barwę głosu należy wypracować tak, aby była miła dla odbiorców- powinna mieć miłe, ciepłe brzmienie,
· używając wyrazów obcego pochodzenia musimy upewnić się, że potrafimy poprawnie je wymawiać i dokładnie znamy ich znaczenie,
· kiedy rozmowa „utyka”, należy podjąć działania przywracające ją na nowo- można zapytać o pogodę , o zainteresowania, podróże, nie można być jednak niedyskretnym; można powiedzieć zabawny dowcip,
· nie można opowiadać dowcipów bez przerwy- jest to nietakt,
· nie opowiada się „słonych” dowcipów,
· mówienie w towarzystwie komplementów jest sztuką,
· nie ma ograniczeń kto komu… - chodzi o to, aby wiedzieć, jak to robić,
· dobry komplement jest spontaniczny, niewymuszony i serdeczny,
· za komplement dziękujemy – „dziękuję za komplement”, „dziękuję za miłe słowa”,
· podczas rozmowy nie dopuszczalne są pytania typu:
-kiedy wreszcie wyjdziesz za mąż?
-dlaczego się rozwiodłeś?
-źle zarabiasz?
-ile kosztował wasz dom?
· nie musimy odpowiadać na nietaktowne pytania, wykazujemy chłodną uprzejmość i lekkie zdziwienie,
· nie rozmawiamy z pełnymi ustami.
3. Rozmowy telefoniczne:
Telefon zaspokaja dwie ważne potrzeby człowieka:
- potrzebę kontaktu z ludźmi,
- potrzebę mówienia,
- Prywatnie telefonujemy od godziny 9.30, najlepiej 15.00- 20.30.
- W sprawach służbowych - w godzinach pracy.
Faux- pas popełniane przez telefon:
- wydawanie dźwięków takich jak: sapanie, mlaskanie, żucie, siorbanie, smarkanie,
- nie przedstawianie się,
- protekcjonalny ton
- prywatna rozmowa ze służbowego telefonu,
- zapytanie rozmówcy „z kim mam przyjemność?”
- zakończenie wcześniejszej rozmowy na rzecz drugiego telefonu,
- udawany miły głos, przyklejony sztuczny uśmiech i pokazywanie koleżance na migi, że nie dobrze się nam robi od tej rozmowy,
- nie wyłączanie telefonu komórkowego w miejscach kultu, ośrodkach kultury, w środkach komunikacji,
- położenie telefonu na stoliku w restauracji, kawiarni lub u kogoś w domu,
- dzwonienie do kogoś, kto aktualnie przebywa za granicą.
4. Funkcje biletów wizytowych:
- są środkiem informującym o osobie, którą się poznało oraz instytucji, którą reprezentuje,
- utrwalają zawartą znajomość, ułatwiają kontakt i jego utrzymanie,
- zastępują czasami list,
- możemy przesłać na nim życzenia, gratulacje, miłe słowa (życzeń świątecznych nie wypada),
- służą przekazywaniu treści półurzędowych („przesyłam referat- proszę o uwagi”, „dziękuję za pamięć”, „życzę sukcesów na nowym stanowisku”)
Piszemy odręcznie na pierwszej stronie biletu, pod nazwiskiem, nad, możemy zakończyć na drugiej stronie.
Wymiana biletów wizytowych:
- im bilety są prostsze, tym elegantsze,
- imię i nazwisko znajduje się na środku, u dołu z lewej strony adres, z prawej - telefon, e-mail
- bilety nie mogą być uszkodzone, zabrudzone,
- nie wymienia się wizytówek przy stole, podczas jedzenia,
- po otrzymaniu należy ją przeczytać, potem schować,
- nie rozdajemy zbyt hojnie,
- przechowujemy w wizytownikach.
5. W samochodzie:
- kierowca traktowany jest jako gospodarz, pasażerowie są gośćmi,
- gospodarz troszczy się o bezpieczeństwo, dba o wygodę jazdy,
- jest uprzejmy- wychodzi z auta i otwiera drzwi kobiecie i starszej osobie pomagając zająć miejsce,
- jeśli musi kierować się przede wszystkim bezpieczeństwem- nie wychodzi z samochodu,
- w samochodzie obowiązuje hierarchia miejsc w czasie oficjalnych służbowych przejazdów:
-miejsce najbardziej zaszczytne znajduje się po prawej stronie tylnego siedzenia,
-drugie- po lewej,
-trzecie – w środku,
-na siedzeniu obok kierowcy- czwarte,
- podczas przejazdów prywatnych usytuowanie miejsc jest inne:
-miejsce najbardziej zaszczytne jest przy gospodarzu – kierowcy,
-drugie – po prawej stronie tylnego siedzenia,
-trzecie – po lewej,
-czwarte- w środku- między drugim i trzecim,
-żona gościa zasiada więc przy kierowcy,
-gospodyni (żona kierowcy) zasiada na miejscu drugim,
-gość mężczyzna na trzecim,
- dopuszczalny jest i inny układ:
-obok kierowcy usiądzie gość- mężczyzna,
-tylne siedzenia zajmują żony- żona gościa zajmie miejsce drugie, żona gospodarza – trzecie,
- gdy w samochodzie znajduje się gospodarz- kierowca, jego żona i dwóch mężczyzn, to żona zajmuje miejsce przy kierowcy- mężu, panowie- miejsce drugie i trzecie na tylnej kanapie,
- żona, ani inni goście nie komentują jazdy i ewentualnych przewinień kierowcy,
- kobieta wsiada do auta tyłem, robi zwrot o 90`w lewo, prawą ręką przytrzymując sukienkę- jednocześnie wciąga nogi ze zwartymi kolanami,
- wysiadając, kobieta robi zwrot o 90` na prawo i wyciąga nogi przytrzymując jednocześnie lewą ręką sukienkę,
- mężczyzna otwiera drzwi kobiecie i mocno je przytrzymuje, jest bardziej pomocny przy wysiadaniu; podaje lewą rękę, która spełnia rolę oparcia; prawą ręką drzwi przed zamknięciem,
- przewożenie i odwożenie przyjaciół musi być eleganckie i uprzejme; należy podjechać pod dom, zadzwonić, że można schodzić, otworzyć drzwi auta; często nie jest to możliwe z powodów obiektywnych – nie ma miejsca na parkingu, natężenie ruchu jest wielkie…
- niedopuszczalne jest trąbienie, jeszcze gorsze korzystanie z klaksonu podczas pożegnania – jest to nie tylko nie uprzejme, ale zakłóca ciszę,
- nocą należy spróbować chociaż odprowadzić do drzwi lub zaczekać w aucie aż gość do nich dotrze bezpiecznie,
- w odpowiedzi na pytanie, gdzie jest klamka u drzwi auta, zadane przez pasażera – kierowca nie może przekładać prawej części swego ciała przez nogi gościa i otwierać ich – jest to odruch niewłaściwy; wystarczy słowo wyjaśnienia.
6. W samolocie:
- na lotnisko przybywamy ok. 2 godziny wcześniej w celu odbycia odprawy celnej i paszportowej,
- na pokładzie wykonujemy wszystkie polecenia stewardesy i kapitana,
- nie przeszkadzamy innym, nie rozpychamy się w fotelu,
- jeśli mamy ochotę na drzemkę – odchylamy fotel; zapytajmy sąsiada za nami, czy w niczym nie będzie mu to przeszkadzało,
- jeśli siedzimy przy oknie, nie wybierajmy się często na przechadzkę w celu rozprostowania kości,
- nie rozpychamy się wchodząc i wychodząc z samolotu,
- wsiadając i wysiadając witamy się i żegnamy,
- obsłudze samolotu nie dajemy napiwku,
- z sąsiadem należy się przywitać i wymienić chociaż kilka zdań,
- nie zadręczamy rozmową,
- jeśli sąsiad jest gadułą, uprzejmie, acz zdecydowanie mówimy, że mamy ochotę na drzemkę lub poczytanie książki,
- przy jedzeniu nie wymachujemy sztućcami.
7. W hotelu:
- zachowujemy się tak, żeby nie naruszyć spokoju innych,
- stan, w jakim pozostawimy łazienkę, świadczy o nas,
- nie zużywamy trzy razy więcej płynu do kąpieli,
- zabranie kosmetyków z hotelowej łazienki nie jest nietaktem,
- nie zabieramy ręczników, szlafroków czy kapci,
- nie dopuszczamy do zniszczeń,
- minibar w pokoju- napoje są zwykle drogie, a obsługa hotelu nas z nich rozliczy; o tym co wypiliśmy informujemy w recepcji,
- wystawione w pokoju wino powitalne i owoce są wliczone w koszt pokoju,
- prosząc o wniesienie bagażu do pokoju musimy przygotować drobne na napiwek; jeśli ich nie mamy- przeprośmy i podziękujmy – nie zamykamy się w łazience,
- wyjeżdżając zostawiamy napiwek na stole lub bezpośrednio wręczamy pokojowej,
- nie chodzimy po hotelu w szlafroku i kapciach ( chyba, że na basen czy do sauny),
- w stroju plażowym nie wchodzimy do restauracji,
- do kolacji wymagany jest strój bardziej wyszukany – u mężczyzn długie spodnie i pełne buty,
- recepcjonista pełni rolę opiekuna i doradcy, rozmawiamy z nim i całym personelem grzecznie i uprzejmie, zgłaszamy nasze życzenia, prosimy o rady,
- przed zapłaceniem zawsze sprawdzamy rachunek,
- kłaniamy się gościom hotelowym.
8. Podawanie do stołu:
- to ważna czynność – rzutuje na przebieg przyjęcia, niezależnie od warunków odbywa się według powszechnie przyjętych zasad,
- najpierw obsłużeni zostają goście starsi, później młodsi, na końcu gospodarze,
- podaje się z półmiska,
- wszystkie dania z wyjątkiem dań podzielonych na porcje i zupy, podaje się z lewej strony gościa,
- napoje nalewamy z prawej,
- talerze zbiera się z prawej strony,
- czyste stawia się z lewej strony,
- należy zaczynać od kobiet siedzących po prawej i lewej stronie gospodarza,
- gospodarze obsłużeni są na końcu.
9. Rozsadzanie gości:
- podczas przyjęć prywatnych nie ma takiego nakazu ( wszystkie miejsca można uznać za honorowe),
- k
Szukaj
Logowanie