Uczestnicy imprezy związanej z obchodami Światowego Dnia Serca Czworonożni przyjaciele w Klinice Onkologii  w Szpitalu Uniwersyteckim nr 1 Dogoterapia  na Oddziale Neurologii w Wojewódzkim Szpitalu Dziecięcym Uczniowie podczas zajęć szkolnych o charakterze terapeutycznym.

Artykuły / Referaty

powrót

Edukacja regionalna w nauczaniu zintegrowanym - Katarzyna Sypniewska

 

             Edukacja regionalna w obowiązujących "Podstawach programowych" MEN zajmuje jedno z priorytetowych miejsc . Jej cele i treści zostały ujęte także w podstawie programowej pierwszego etapu edukacji szkolnej. Mając na uwadze możliwości percepcyjne małego dziecka, należy zgodnie z koncepcją kształcenia zintegrowanego naukę tę ujmować w sposób całościowy.

W dobie przenikania się różnych kultur i integracji z innymi krajami Europy ważne jest, by dziecko miało poczucie własnej tożsamości narodowej, by poznając "obce" kochało ,swoje".

Sytuacja społeczno-polityczna sprzyja promowaniu "małej ojczyzny". Teraz, gdy nasz kraj zmierza do Unii Europejskiej, zobowiązani jesteśmy dobrze znać tradycje i osiągnięcia naszego miasta i najbliższych okolic. Aby łączyć się z innymi na zasadzie partnerstwa i bezpieczeństwa trzeba wiedzieć o swoich wartościach i umieć się z nimi dzielić. Poznanie przez dzieci bogactwa kulturowego swojego regionu umacnia w nich poczucie własnej tożsamości.

Umożliwia też identyfikację z najbliższym środowiskiem, a w konsekwencji zaangażowanie w jego funkcjonowanie.

Poprzez odkrywanie przez dzieci własnego dziedzictwa kulturowego, kształtujemy w nich postawy otwarte na wartości ogólnonarodowe i europejskie. Dziecko od najmłodszych lat chłonie i zatrzymuje w sobie to, co dzieje się w jego najbliższym otoczeniu, przez całe życie pamięta fakty z własnego dzieciństwa, między innymi zwyczaje, gwarę, obyczaje, kultywowanie w jego rodzinie i środowisku.

To właśnie więzi rodzinne, koleżeńskie i sąsiedzkie sprawiają, że dziecko czuje łączność ze swoim regionem. Wykorzystując w procesie dydaktycznym nieprzemijający dorobek wielokulturowy, społeczny i gospodarczy regionu, my nauczyciele możemy rozbudzić wyobraźnię dziecka tak, że w latach późniejszych i w wieku dojrzałym stanowić o­na będzie wartościowy element kształtowania postaw patriotyzmu lokalnego i przywiązania do swojej małej ojczyzny.

To bowiem co przeżyliśmy w dzieciństwie, tkwi w świadomości człowieka przez całe jego dorosłe życie. Dlatego realizując program edukacji regionalnej, powinno się opierać na przeżyciach dziecka i jego emocjach, wpajając w niego szacunek i dumę z tego, czego dokonali jego przodkowie. Najlepszą formą poznawania swojej małej ojczyzny jest bezpośrednia obserwacja poprzez liczne zajęcia terenowe, wycieczki do znanych miejsc, rajdy rowerowe, lekcje muzealne itp. W naszej szkole szpitalnej nie wszystko jest możliwe do zrealizowania.

Dziecko chore nie może opuszczać szpitala, nie może bezpośrednio poznawać dziedzictwa kulturowego. Tu jest nasza rola -nauczycieli uczących w szkołach szpitalnych, zapoznać dziecko z jego regionem, kulturą w sposób pośredni.

Z natury dziecko jest ciekawe, nawet to chore, chce poznawać otaczającą je rzeczywistość, ciągle o coś nas pyta, docieka, podgląda. Wykorzystajmy tę ciekawość dziecka i stwarzajmy okazje do zaspokojenia jej właśnie poprzez elementy edukacji regionalnej możliwe do zrealizowania w warunkach szkoły szpitalnej. Od nas nauczycieli zależy czy będziemy ciekawie, odważnie, pomysłowo stwarzać sytuacje dydaktyczne pozwalające w sposób pośredni poznawać dziecku swoją "małą ojczyznę".

 

Dziecko chore swoją "małą ojczyznę" może poznawać poprzez :

- baśnie, legendy, podania , opowiadania o życiu ludzi w dawnych czasach na terenie naszego miasta i okolic

- spotkania z ciekawymi ludźmi na oddziale (oczywiście w miarę możliwości i predyspozycji dzieci)

- śpiew, zabawy ,gry, wprowadzanie elementów tańców regionalnych

- prace plastyczne np. ze słomy, z gliny, pisanki, wycinanki, palmy wielkanocne, szopki,

- urządzanie kącików regionalnych

- tworzenie albumów z zabytkami miasta i okolicy oraz ciekawymi miejscami naszego regionu

- konkursy wiedzy o regionie

- układanie opisu strojów regionalnych, obrzędów, ciekawych miejsc

- przedstawienia kukiełkowe lub teatralne

- tworzenie drzewa rodowego przy pomocy rodziców lub kogoś z rodziny

- wyświetlanie filmów video, oglądanie tematycznych programów telewizyjnych

Mam nadzieję, że realizując te lub inne formy zachęcimy dzieci do szerszego poznawania i rozumienia świata, jego kultury, rozbudzimy w nic szacunek do swojego miasta, regionu i Ojczyzny. Po wyzdrowieniu i opuszczeniu szpitala, gdy będą w pełni siły, może zechcą pogłębić i poszerzyć zdobyte tu elementy wiedzy regionalnej.

Aby ułatwić pracę sobie, swoim koleżankom i innym nauczycielom pracującym w szkołach szpitalnych wyszukałam i zebrałam kilkanaście propozycji tematów zajęć i sposobów ich realizacji do wykorzystania przy realizacji edukacji regionalnej.

 

Tematyka zajęć

Sposób realizacji

1.Mój dom rodzinny i jego otoczenie

opis podwórka, pokoju

- praca plastyczna: Mój dom, mieszkanie, pokój, plac zabaw

- wykonanie makiety podwórka

2.Moja rodzina

- tworzenie drzewa genealogicznego

- prezentacja zdjęć rodzinnych

- praca plastyczna-„Kartka z rodzinnego życia (najciekawsze, najzabawniejsze wydarzenie w mojej rodzinie)

- pisanie dziennika: Tydzień z życia mojej rodziny gdy ja jestem w szpitalu.

- wypowiedzi nt. zawodów rodziców, pamiątek rodzinnych, rodzeństwa

3.Moi dziadkowie

- wypowiedzi nt. zwyczajów dziadków, ich tradycji, nawyków, sposobu ubierania, spędzania czasu wolnego, słów gwarowych, przyśpiewek

- wykonanie prac plastycznych dla dziadków w dowód szacunku dla nich

- spotkanie na oddziale z dziadkami i wspólna z nimi zabawa,

- gra dramowa „Jak pomagam babci i dziadkowi"

4.Tradycje rodzinne

- rozmowa nt. zwyczajów pielęgnowanych wnaszych domach

- wystawa pamiątek rodzinnych

- prace plastyczne lub pisemne nt. „Święta w mojej rodzinie"

- drama: próba odtworzenia dowolnego zwyczaju lub scenki rodzinnej

- quiz: Czy znam swoją rodzinę

5. Symbole, święta regionalne i

państwowe

- wyklejanie, rysowanie symboli narodowych., opisywanie ich

- inscenizacje, montaże słowno-muzyczne dotyczące wybranych świąt regionalnych bądź państwowych

6.Miasto, w którym mieszkam

- oglądanie pocztówek, fotografii, wycinków prasowych,

- układanie zagadek, rebusów o swoim mieście

- poznanie legend o powstaniu miasta

- herb miasta i jego historia

- wyszukiwanie w prasie, przewodnikach, folderach turystycznych informacji nt. swojego miasta

- wyszukiwanie dzielnicy w której mieszkam na planie miasta

- poznawanie nazw poszczególnych dzielnic miasta - wykonanie makiety najważniejszych obiektów miasta-układanie wierszy lub rymowanek o swoim mieście

- album: Ulubione miejsca w moim mieście

- list do kolegi promujący miasto

- zabawa: Jestem przewodnikiem po moim mieście - quiz wiedzy o mieście

7.Miasto w sztuce

- poznanie wierszy o Bydgoszczy

- próby układania swoich wierszy

- oglądanie reprodukcji malarstwa i fotografii przedstawiających Bydgoszcz dawniej i dziś

8.Dziedzictwo kulturowe naszego miasta

- wystawa pocztówek, folderów „Stara Bydgoszcz"

- wyszukiwanie w przewodnikach, folderach turystycznych informacji o zabytkach miasta

- rozpoznawanie i nazywanie zabytków na widokówkach, zdjęciach

- opis wybranego zabytku

9.Znakomici bydgoszczanie:
- przedstawiciele nauki,sztuki, kultury

- twórcy ludowi

- zapoznanie z pracą filharmonii, teatru, opery, muzeum

- wykonanie plakatu zachęcającego do korzystania z ofert teatrów, opery, filharmonii, muzeum

- zabawa w teatr, wykonanie lalek teatralnych (marionetek, kukiełek)

- oglądanie teatrzyków kukiełkowych, urywków z opery, operetki, koncertów muzycznych w telewizji lub na kasetach video

- poznanie i opowiadanie o najstarszych i najciekawszych miejscach miasta

- praca plastyczna lub literacka: "Mój ulubiony zakątek miasta";
„Najczęściej bywam w takich miejscach...."; „Miejsce rodzinnych spacerów"

- poznanie zasłużonych przedstawicieli miasta na podstawie opowiadań nauczyciela, wycinków z prasy, biografii, fotografii

-wyszukiwanie na planie miasta ulic, których nazwy kojarzą się z ich patronem i jego działaniem na rzecz regionu lub kraju

-zrobienie wystawki

-twórcy ludowi mojego miasta

- poznanie pojęcia twórczości ludowej

- poznanie wytworów rękodzieła ludowego: cepelia, hafciarstwo, meblarstwo, ceramika

- wyszukanie w przewodnikach, folderach nazwisk zasłużonych dla regionu twórców ludowych

- wykonanie serwetek z papieru, naczyń z gliny, plasteliny,

ozdabianie papierowych talerzy, butelek

10.Środowisko przyrodnicze mojego miasta

- wyszukiwanie „zielonych miejsc" na planie miasta i na mapie
całego regionu

- wyszukiwanie na planie miasta nazw największych parków i poznanie ich najciekawszych osobliwości

- spacer po przyszpitalnym parku, rozpoznawanie i nazywanie drzew, krzewów

- poznanie bydgoskiego Arboretum i jego osobliwości

- zapoznanie z ofertą przyrodniczo-edukacyjną Centrum Edukacji Ekologicznej w Myślęcinku

- rozpoznawanie i nazywanie zwierząt żyjących w Ogrodzie Fauny Polskiej w Myślęcinku (wykorzystanie różnych materiałów dotyczących Ogrodu Fauny)

- wykonanie albumu: „Zwierzęta zagrożone wyginięciem"

- prace plastyczne z wykorzystaniem materiałów przyrodniczych: szyszek, liści, kwiatów –

- układanie dialogów: „Rozmowa z żubrem", „Rozmowa z drzewem"

- teleturniej np. „Przyjaciel przyrody"

11.Życie naszych rówieśników w dawnych czasach

- wypowiedzi nt. różnic i podobieństw w ubiorze dzieci dawniej i dziś

- sposób spędzania czasu wolnego, rodzaje zabaw podwórkowych

12.Poznajemy ciekawe miejsca naszego regionu

 

-Biskupin

- prezentacja ilustracji, zdjęć, ciekawostek z osady prasłowiańskiej oraz zapoznanie z ideą corocznego Festynu Archeologicznego, który odbywa się we wrześniu

-Wenecja

- zapoznanie z Muzeum Kolei Wąskotorowej

- prace plastyczne i literackie nt." Kolej dawniej a dziś"

-Toruń

- postać wybitnego Polaka - Mikołaja Kopernika

- poznanie legend o toruńskich piernikach

- wykonanie pierników z masy solnej

- poznanie zabytków z wykorzystaniem folderów, zdjęć, ilustracji

 -Kruszwica

- poznanie legendy "O Popielu"

- wykonanie ilustracji do legendy, inscenizowanie jej

- lepienie z plasteliny lub gliny Mysiej Wieży