Edukacja regionalna w obowiązujących "Podstawach programowych" MEN zajmuje jedno z priorytetowych miejsc . Jej cele i treści zostały ujęte także w podstawie programowej pierwszego etapu edukacji szkolnej. Mając na uwadze możliwości percepcyjne małego dziecka, należy zgodnie z koncepcją kształcenia zintegrowanego naukę tę ujmować w sposób całościowy.
W dobie przenikania się różnych kultur i integracji z innymi krajami Europy ważne jest, by dziecko miało poczucie własnej tożsamości narodowej, by poznając "obce" kochało ,swoje".
Sytuacja społeczno-polityczna sprzyja promowaniu "małej ojczyzny". Teraz, gdy nasz kraj zmierza do Unii Europejskiej, zobowiązani jesteśmy dobrze znać tradycje i osiągnięcia naszego miasta i najbliższych okolic. Aby łączyć się z innymi na zasadzie partnerstwa i bezpieczeństwa trzeba wiedzieć o swoich wartościach i umieć się z nimi dzielić. Poznanie przez dzieci bogactwa kulturowego swojego regionu umacnia w nich poczucie własnej tożsamości.
Umożliwia też identyfikację z najbliższym środowiskiem, a w konsekwencji zaangażowanie w jego funkcjonowanie.
Poprzez odkrywanie przez dzieci własnego dziedzictwa kulturowego, kształtujemy w nich postawy otwarte na wartości ogólnonarodowe i europejskie. Dziecko od najmłodszych lat chłonie i zatrzymuje w sobie to, co dzieje się w jego najbliższym otoczeniu, przez całe życie pamięta fakty z własnego dzieciństwa, między innymi zwyczaje, gwarę, obyczaje, kultywowanie w jego rodzinie i środowisku.
To właśnie więzi rodzinne, koleżeńskie i sąsiedzkie sprawiają, że dziecko czuje łączność ze swoim regionem. Wykorzystując w procesie dydaktycznym nieprzemijający dorobek wielokulturowy, społeczny i gospodarczy regionu, my nauczyciele możemy rozbudzić wyobraźnię dziecka tak, że w latach późniejszych i w wieku dojrzałym stanowić ona będzie wartościowy element kształtowania postaw patriotyzmu lokalnego i przywiązania do swojej małej ojczyzny.
To bowiem co przeżyliśmy w dzieciństwie, tkwi w świadomości człowieka przez całe jego dorosłe życie. Dlatego realizując program edukacji regionalnej, powinno się opierać na przeżyciach dziecka i jego emocjach, wpajając w niego szacunek i dumę z tego, czego dokonali jego przodkowie. Najlepszą formą poznawania swojej małej ojczyzny jest bezpośrednia obserwacja poprzez liczne zajęcia terenowe, wycieczki do znanych miejsc, rajdy rowerowe, lekcje muzealne itp. W naszej szkole szpitalnej nie wszystko jest możliwe do zrealizowania.
Dziecko chore nie może opuszczać szpitala, nie może bezpośrednio poznawać dziedzictwa kulturowego. Tu jest nasza rola -nauczycieli uczących w szkołach szpitalnych, zapoznać dziecko z jego regionem, kulturą w sposób pośredni.
Z natury dziecko jest ciekawe, nawet to chore, chce poznawać otaczającą je rzeczywistość, ciągle o coś nas pyta, docieka, podgląda. Wykorzystajmy tę ciekawość dziecka i stwarzajmy okazje do zaspokojenia jej właśnie poprzez elementy edukacji regionalnej możliwe do zrealizowania w warunkach szkoły szpitalnej. Od nas nauczycieli zależy czy będziemy ciekawie, odważnie, pomysłowo stwarzać sytuacje dydaktyczne pozwalające w sposób pośredni poznawać dziecku swoją "małą ojczyznę".
Dziecko chore swoją "małą ojczyznę" może poznawać poprzez :
- baśnie, legendy, podania , opowiadania o życiu ludzi w dawnych czasach na terenie naszego miasta i okolic
- spotkania z ciekawymi ludźmi na oddziale (oczywiście w miarę możliwości i predyspozycji dzieci)
- śpiew, zabawy ,gry, wprowadzanie elementów tańców regionalnych
- prace plastyczne np. ze słomy, z gliny, pisanki, wycinanki, palmy wielkanocne, szopki,
- urządzanie kącików regionalnych
- tworzenie albumów z zabytkami miasta i okolicy oraz ciekawymi miejscami naszego regionu
- konkursy wiedzy o regionie
- układanie opisu strojów regionalnych, obrzędów, ciekawych miejsc
- przedstawienia kukiełkowe lub teatralne
- tworzenie drzewa rodowego przy pomocy rodziców lub kogoś z rodziny
- wyświetlanie filmów video, oglądanie tematycznych programów telewizyjnych
Mam nadzieję, że realizując te lub inne formy zachęcimy dzieci do szerszego poznawania i rozumienia świata, jego kultury, rozbudzimy w nic szacunek do swojego miasta, regionu i Ojczyzny. Po wyzdrowieniu i opuszczeniu szpitala, gdy będą w pełni siły, może zechcą pogłębić i poszerzyć zdobyte tu elementy wiedzy regionalnej.
Aby ułatwić pracę sobie, swoim koleżankom i innym nauczycielom pracującym w szkołach szpitalnych wyszukałam i zebrałam kilkanaście propozycji tematów zajęć i sposobów ich realizacji do wykorzystania przy realizacji edukacji regionalnej.
Tematyka zajęć |
Sposób realizacji |
1.Mój dom rodzinny i jego otoczenie |
opis podwórka, pokoju
|
2.Moja rodzina |
- tworzenie drzewa genealogicznego
|
3.Moi dziadkowie |
- wypowiedzi nt. zwyczajów dziadków, ich tradycji, nawyków, sposobu ubierania, spędzania czasu wolnego, słów gwarowych, przyśpiewek
|
4.Tradycje rodzinne |
- rozmowa nt. zwyczajów pielęgnowanych wnaszych domach
|
5. Symbole, święta regionalne i
|
- wyklejanie, rysowanie symboli narodowych., opisywanie ich
|
6.Miasto, w którym mieszkam |
- oglądanie pocztówek, fotografii, wycinków prasowych,
|
7.Miasto w sztuce |
- poznanie wierszy o Bydgoszczy
|
8.Dziedzictwo kulturowe naszego miasta |
- wystawa pocztówek, folderów „Stara Bydgoszcz"
|
9.Znakomici bydgoszczanie:
|
- zapoznanie z pracą filharmonii, teatru, opery, muzeum
|
10.Środowisko przyrodnicze mojego miasta |
- wyszukiwanie „zielonych miejsc" na planie miasta i na mapie
|
11.Życie naszych rówieśników w dawnych czasach |
- wypowiedzi nt. różnic i podobieństw w ubiorze dzieci dawniej i dziś
|
12.Poznajemy ciekawe miejsca naszego regionu |
|
-Biskupin |
- prezentacja ilustracji, zdjęć, ciekawostek z osady prasłowiańskiej oraz zapoznanie z ideą corocznego Festynu Archeologicznego, który odbywa się we wrześniu |
-Wenecja |
- zapoznanie z Muzeum Kolei Wąskotorowej
|
-Toruń |
- postać wybitnego Polaka - Mikołaja Kopernika
|
-Kruszwica |
- poznanie legendy "O Popielu"
|