Biuletyn Informacji PublicznejArtykuł ukazał się w dwumiesięczniku: Kujawsko-Pomorski Przegląd Oświatowy „UczMy”, Nr 4 (11) IX-X 2015, str. 11-12.
http://cen.bydgoszcz.pl/dwumiesiecznik.html
W Polsce uczniowie do 18. roku życia objęci są obowiązkiem nauki. Jednak niektórzy z nich nie potrafią odnaleźć się w sztywnych jego ramach. Na samą myśl o pójściu do szkoły dostają ataku paniki, pojawiają się wymioty bądź biegunka. Lęk przed sytuacjami społecznymi, nauczycielami i rówieśnikami jest przyczyną ich absencji na zajęciach. Wobec takich sytuacji rodzice i nauczyciele są często bezradni. Co robić w podobnych przypadkach?
Na Oddziale Psychiatrii Szpitala Uniwersyteckiego Nr 1 im. dr. A Jurasza w Bydgoszczy działa szkoła przyszpitalna, do której uczęszczają tacy właśnie uczniowie. Na początku młodzi pacjenci trafiają do Poradni Zdrowia Psychicznego, gdzie lekarze prowadzący decydują o przyjęciu na oddział. Przyjęcie na oddział jest równoznaczne z podjęciem decyzji rozpoczęcia nauki w Zespole Szkół Nr 33 dla Dzieci i Młodzieży Przewlekle Chorej w Bydgoszczy. Nasza szkoła umożliwia uczniom, którzy pogubili się w tradycyjnej szkolnej rzeczywistości, powrót na właściwą drogę zarówno w sferze edukacji, jak i wychowania.
Zajęcia dydaktyczne prowadzone są tu w dwóch grupach wiekowych: gimnazjum i liceum, systemem klas łączonych. Grupy liczą ok. 6 osób. Sprzyja to indywidualizacji procesu nauczania oraz systematycznemu dostrzeganiu przez nauczyciela nawet najmniejszych problemów edukacyjnych ucznia i natychmiastowemu wyrównywaniu ewentualnych braków. Specjalnie przygotowane karty pracy dla ucznia dostosowywane są do jego indywidualnych potrzeb i możliwości. Na lekcjach stosowane są różnorodne metody i formy nauczania. Wykorzystywana jest bogata baza pomocy i środków dydaktycznych, tj. tablica interaktywna, laptop, programy multimedialne. Wprowadzane są elementy zabawy i wiele aktywnych metod pracy. Realizowane są projekty edukacyjne z różnych dziedzin nauki, uczniowie biorą udział w konkursach wiedzy, zarówno wewnątrzszkolnych, jak i zewnętrznych. A wszystko po to, by uwierzyli w siebie, we własne siły, odkryli w sobie nowe możliwości, a często talenty, jakie w nich drzemią. Młodzież ma również możliwość zdawania egzaminów zewnętrznych, zarówno egzaminu gimnazjalnego, jak i maturalnego, do których w szkołach macierzystych często by nie przystąpiła. Uczniowie gimnazjum mają możliwość realizacji w naszej szkole gimnazjalnego projektu edukacyjnego.
W przerwie pomiędzy zajęciami dydaktycznymi odbywają się terapie. Są to: arteterapia, psychoterapia, choreoterapia, socjoterapia i muzykoterapia. Tu uczniowie mówią o swoich problemach: tych wcześniejszych, jak i bieżących. Uczą się radzić sobie z własnymi lękami, poznają mechanizmy ludzkich zachowań, uczą się rozumieć siebie i innych ludzi. Mają możliwość uczestniczenia w relaksacji. Na początku wielu uczniów nie potrafi się zrelaksować
i uważa takie zajęcia za niepotrzebne, jednak po pewnym czasie sami zauważają pozytywne strony takiej formy pracy nad sobą.
Po zajęciach lekcyjnych młodzież uczestniczy w pozalekcyjnych zajęciach wychowawczych, na których przede wszystkim odrabia zadania domowe oraz przygotowuje się do zajęć na kolejny dzień. Pracuje także nad realizacją gimnazjalnych projektów edukacyjnych. To tutaj jest czas na tworzenie ankiet, plakatów, prezentacji multimedialnych; tu powstają prace na różnorodne konkursy plastyczne. Tutaj też młodzież uczy się współdziałania w zespole, wzajemnej pomocy oraz ma możliwość rozwijania swoich zainteresowań.
Na oddziale organizowane są różne przedsięwzięcia i uroczystości: rozmowy z ciekawymi ludźmi, andrzejki, spotkania przy wigilijnym i wielkanocnym stole. Uczniowie bardzo chętnie włączają się w ich organizację: przygotowują dekoracje i występy artystyczne. Naszym podopiecznym organizujemy także różne wyjścia i wycieczki, w których, dzięki wielu sponsorom, instytucjom i ludziom dobrej woli, uczestniczą bezpłatnie. W tradycję szkoły wpisane są wyjścia do kina, teatru, kręgielni, radia i telewizji oraz wycieczki do Torunia, Doliny Dolnej Wisły oraz dwudniowe wyjazdy do Poznania, Warszawy czy Trójmiasta. Są to dla uczniów wyjątkowe przeżycia, a wspólne posiłki, biesiadowanie przy dźwiękach gitary, gry i zabawy na wolnym powietrzu integrują ich jako zespół, wzmacniają poczucie własnej wartości, otwierają na potrzeby innych. Uczniowie zaczynają dostrzegać i cieszyć się z małych rzeczy, i może to zabrzmi niewiarygodnie, ale wielu z nich po raz pierwszy widzi Bałtyk, pierwszy raz je lody w restauracji…
Czas spędzony w naszej szkole, na oddziale szpitalnym jest czasem szczególnym. Przeżyć uczniów nie da się opisać słowami. Młodzież, która nigdy nie usłyszała dobrego słowa o swoim zachowaniu, nie osiągnęła dobrych wyników w nauce, która ma zaniżone poczucie swojej wartości oraz brak wiary we własne możliwości, stawia u nas swoje pierwsze (często nieśmiałe) kroki, w kierunku zmiany swojego życia na lepsze. Na pewno sprzyjają temu małe zespoły nauczania, często prawie indywidualna praca i możliwość poświęcenia większej ilości czasu każdej osobie. Nasi uczniowie powoli nabierają pewności siebie, odkrywają, że można żyć inaczej, piękniej, że w życiu istnieją i liczą się wartości, w które warto zainwestować. Gdy zbliża się koniec roku szkolnego, w ich oczach pojawiają się łzy, zarówno szczęścia - bo tak wiele udało im się osiągnąć, jak i smutku - z powodu konieczności opuszczenia murów naszej szkoły. Jednak każdy z nich jest już innym człowiekiem. Tak jak brzydkie kaczątka, które na początku są zagubione, często wyśmiewane, przez rok, przeistaczają się w piękne łabędzie, rozwijają skrzydła, tak nasi uczniowie odkrywają talenty i pasje, odnajdują sens życia, odnajdują siebie - swoje czyste źródło, które powolutku wypływa, by w przyszłości stworzyć silną rzekę, pokonującą trudności, jakie staną jej na drodze.
Praca nauczyciela szkoły szpitalnej nie jest pracą łatwą, wymaga wielu poświęceń oraz cierpliwości, jednak uzyskiwane efekty dydaktyczne i wychowawcze dają siłę i motywację do podejmowania wciąż nowych działań. Nauczyciele ustawicznie kształcą się oraz podnoszą swoje kompetencje, by sprostać wyzwaniom wielopoziomowego nauczania, a także pomocy osobom z różnymi problemami i wieloma jednostkami chorobowymi.
Autorzy: Sylwia Kamieńska, Katarzyna Niedzwiec
